22 sierpnia 2017

200/2017: Zamek Książ - Wałbrzych (woj. dolnośląskie, pow. Wałbrzych, gm. Wałbrzych)

(ul. Piastów Śląskich 1)


Początki datowane są na XIII w. Zbudowany został przez Bolka I Surowego. W XIV w. przeszedł na własność rodów rycerskich. Potem przez ponad cztery wieki był we władaniu rodu Hochbergów do czasu konfiskaty przez władze III Rzeszy. Za panowania tego rodu budowla przeobraziła się z zamku obronnego w rezydencję. W XVII w. został rozebrane mury zamkowe, a na ich miejscu powstały ogrody tarasowe. W XVIII w. w ramach rozbudowy barokowej powstała frontowa część zamku wraz z najpiękniejszą w zamku Salę Maksymiliana.
Wybudowane zostały wówczas oficyny na przedzamczu oraz okazały budynek bramny, w którym mieściła się biblioteka Hochbergów. Ostateczny kształt zamek otrzymał w trakcie drugiej przebudowy na pocz. XX w. Powstało wówczas skrzydło zachodnie z dwoma wieżami oraz skrzydło północne. 
Niesprzyjające dla Książa okoliczności polityczne oraz problemy osobiste Hochbergów nie pozwoliły na dokończenie przebudowy i przyczyniły się do krachu finansowego rodziny. Hochbergowie musieli opuścić zamek, a Książ został przejęty przez państwo niemieckie. Podczas II wojny światowej w wyniku adaptacji zamku na kwaterę wojenną jego część została zniszczona, a wyposażenie wywieziono.

Gdy w 1942 r. nasiliły się alianckie naloty bombowe, Hitler podjął decyzję o budowie nowej kwatery głównej. Zamierzenie utworzenia ogromnych podziemnych budowli otrzymało kryptonim Riese. Przedsięwzięcie budowlane wymagało dużych nakładów finansowych. Na ten projekt wykorzystano więcej betonu niż na schrony przeciwlotnicze dla ludności cywilnej.
W latach 1945-46 w Książu stacjonowały wojska radzieckie, które dalej dewastowały obiekt. Rozgrabione zostały również zbiory Książańskiej Biblioteki Majorackiej, która liczyła ponad 64 tys.
W latach powojennych zamek nadal ulegał dewastacji, plądrowany przez okolicznych szabrowników. Dopiero w 50-tych latach został zabezpieczony przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a w 70-tych latach rozpoczęto pierwsze prace remontowe.

Za najwybitniejszego przedstawiciela rodu Hochbergów uważa się Jana Henryka XI. Nie tylko powiększył majątek o kolejne wsie i miejscowości, doprowadził do rozkwitu przemysłu w regionie. Znacznie wyprzedził swoją epokę, wspierał organizacje socjalne, parafie, szkoły. Wprowadził zabezpieczenia socjalne dla urzędników i robotników w postaciach kas emerytalnej i chorobowej. Posłużyły one Bismarckowi za wzorzec do ustawodawstwa socjalnego.

W szczególny sposób w historii Książa zapisała się księżna Daisy. Była żoną Jana Henryka XV. Drugą żoną Jana Henryka XV - Klotylda. Młodsza o 30 lat poślubiła księcia pszczyńskiego w 1926 r. (po jego rozwodzie z Daisy). Klotylda kilka lat po ślubie z Janem wdała się w romans z najmłodszym pasierbem, Bolko. Po ujawnieniu skandalu, Jan rozwiódł się z Klotyldą i nakazał swojemu synowi poślubienie byłej macochy.

Salon Zielony
został niemal całkowicie zniszczony przez hitlerowców. W miejscu zaginionych obrazów znajdują się zielone tkaniny. Warto zobaczyć w nim sufit z rokokową sztukaterią oraz oryginalny barokowy kominek z czerwonego marmuru. Symetria w nim odgrywa ważną rolę.
Sala Maksymiliana
utrzymana w stylu baroku wiedeńskiego. Swoją nazwę zawdzięcza hrabiemu Konradowi Ernestowi Maksymilianowi Hochbergowi. Na plafonie sali znajduje się malowidło Feliksa Antoniego Schefflerra z 1732 r. o tematyce mitologicznej. Symetria w Sali: naprzeciw trzech okien znajdują się trzy balkony.

Salon Biały
z rokokową sztukaterią o motywach rodzinnych oraz na oryginalny barokowy kominek z różowego marmuru.

Gabinet Chiński
Ściany zdobią tkaniny o orientalnych motywach oraz stiukowe dekoracje, sufit gipsowa sztukateria, a także żyrandol z kryształu ciągnionego.

Gabinet Błękitny (Muzyczny, Gier)
strop ozdobiony jest sztukaterią z kwiatem akantu. Meble są intarsjowane i inkrustowane. Niegdyś zdobiły do gobeliny, obecnie tkaniny są współczesne.

Gabinet Barokowy (Włoski)
ozdabia go drewniany strop z boginią kwiatów Florą, znajdują się tutaj także obraz przedstawiający Dianę, dębowa skrzynia podróżna, szafa, i stolik z granitowym blatem.

Schody Cesarskie wiodą na drugie piętro.

Hall Myśliwski
z kominkiem wykonanym z szarego piaskowca oraz z neorenesansowym portalem i niewielkim krużgankiem.

Sala Konrada
mała sala balowa - zniszczony w czasie II wojny światowej. W pomieszczeniu znajduje się kominek zwieńczony muszlą.

Czarny Dziedziniec
ze ścianą z herbami kolejnych właścicieli zamku.

Sala Rycerska (Zbrojownia)
z bogato zdobionym sklepieniem pokrytym polichromią z 1905 r.

Sala Krzywa
zdewastowana w czasie II wojny światowej; obecnie sala spełnia funkcję obszernego pomieszczenia wystawowego.

Hall Kasetonowy
z neorenesansowym stropem.

Podziemia zamku
wydrążone zostały podziemia na głębokości 15 i 50 m. Projekt schronu przeciwlotniczego pod Książem uwzględniał ok. 35-metrowej wysokości pomiędzy przejściem podziemnym na poziomie tarasów południowych a poziomem podziemi. W tym celu zrobiono wykop na Dziedzińcu Honorowym o głębokości ok. 50 m. W górnej części miał on 25 m długości i 19 m szerokości. W szybie umiejscowiona miała zostać duża winda.
Dopiero na początku lat 60-tych podjęto decyzję o jego zasypaniu.
Dziś powierzchnia podziemi wynosi ponad 3000 m2.

Tarasy zamkowe
zajmują obszar 2 ha dzieląc się na 11 ogrodów. Powstały one na pocz. XVII w. na miejscu dawnych fortyfikacji.
- Taras Kasztanowcowy - z fontanną Donatella,
- Taras Wejściowy,
- Taras Prochowy - z Basztą Prochową,
- Taras bogini Flory z rzeźbą patronki roślin i fontanną,
- Taras Orzechowy,
- Taras Środkowy,
- Taras Bolka I,
- Taras Wodny - z 27 fontannami stojącymi w otoczeniu bukszpanów,
- Taras Podkowiasty,
- Taras Różany - z sześciostopniową kaskadą,
- Taras Zachodni - ozdobiony trzema fontannami.














Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Będziemy wdzięczni za Twój komentarz. Pamiętaj, że każdą myśl możesz wyrazić w sposób kulturalny, jeśli tylko tego zechcesz.