23 lipca 2015

162/2015: Kalwaria i Sanktuarium św. Anny Samotrzeciej - Góra Świętej Anny (woj. opolskie, pow. strzelecki, gm. Leśnica)

(ul. Klasztorna 6)


Pierwszy kościół zbudowano w tym samym miejscu na przełomie lat 1480-85. Jego fundatorami byli Mikołaj i Krzysztof Strzała. Najstarsza urzędowa wzmianka o istnieniu kościoła na Górze Chełmskiej pochodzi z 25 czerwca 1516 r. Dokument ten mówi o przekazaniu przez Mikołaja Strzałę kaplicy na Górze Chełmskiej w zarząd proboszcza z Leśnicy. Po przybyciu franciszkanów w 1655 r. kościół został rozbudowany i na nowo konsekrowany przez biskupa wrocławskiego Karola Franciszka Neandra de Petersdorf w dniu 30 kwietnia 1673 r. Wystrój wnętrza był wielokrotnie  był zmieniany. Obecny, gotycko-barokowy wygląd bazylika otrzymała w latach 1957-62, podczas restauracji dokonanej pod kierownictwem rodziny Józefa i Marii Mitschke z Głuchołaz.
Na pamiątkę jubileuszu 500-lecia sanktuarium (w 1980 r.) w XIX-wiecznej kaplicy obok prezbiterium urządzono kaplicę ku czci Matki Bożej Częstochowskiej. Ołtarz MB Częstochowskiej zdobi nastawa odlana z brązu. Dwa witraże po bokach przedstawiają świętych polskich: św. Jacka Odrowąża i św. Maksymiliana Marii Kolbego.
Rangę Bazyliki Mniejszej otrzymał staraniem biskupa opolskiego Alfonsa Nossola w 1980 r. W 1983 r. Sanktuarium nawiedził Ojciec Święty Jan Paweł II.

Wystrój wnętrza
Kościół jest jednonawowy, murowany z kamienia o wym. 38x12x12 m, jest wybudowany w stylu renesansowo-barokowym. Nawa czworoboczna, trójprzęsłowa, podzielona jest pilastrami zakończonymi bogatymi zdobieniami. Sklepienie w nawie jest kolebkowe z lunetami, a w prezbiterium kolebkowo-krzyżowe.
Malowidła na suficie wzdłuż środkowego przejścia nawiązują do życia św. Anny. Pierwsze nad wejściem do bazyliki przedstawia Narodzenie Maryi, na środku - Ofiarowanie Maryi w świątyni Jerozolimskiej. Trzecie malowidło związane z życiem św. Anny znajduje się na suficie prezbiterium i ukazuje Śmierć św. Anny. Na ścianach  prezbiterium znajdują się dwa obrazy olejne: Zwiastowanie NMP i Nawiedzenie Elżbiety. W oknie prezbiterium znajduje się bogaty artystycznie witraż przedstawiający św. Annę i franciszkanów wchodzących na górę.
Witraż ten interpretuje zapisaną w kronice legendę z 1682 r. Dwa pozostałe witraże w prezbiterium przedstawiają postacie sławnych kaznodziejów franciszkańskich: św. Jana Kapistrana i św. Bernardyna ze Sieny.
Pozostałe malowidła ścienne w bazylice to kompozycja obrazów znajdujących się na łuku łączącym nawę główną z prezbiterium. W centrum przedstawiono scenę Ukrzyżowania Jezusa. Malowidło z prawej strony jest zatytułowane Adam i Ewa. Obraz po lewej stronie łuku to Ofiara Abrahama. Na suficie znajdują się malowidła zatytułowane: Boże Narodzenie, Eucharystia, Przybycie Franciszków i Powitanie pielgrzymów.
W bazylice jest sześć ołtarzy bocznych (od prawej): Matki Bożej, św. Piotra z Alkantary, św. Antoniego z Padwy, Stygmatów św. Franciszka, św. Jadwigi i św. Józefa. Obok ołtarza św. Józefa znajduje się bogato rzeźbiona ambona. Na jej balustradzie umieszczona jest płaskorzeźba przedstawiająca wielkiego kaznodzieję franciszkańskiego - św. Jana Kapistrana.
Na emporze z tyłu kościoła umiejscowione są organy. W 1877 r. organmistrz Brauner z Kłodzka wybudował pierwsze organy. W listopadzie 1996 r. podjęto decyzję o remoncie instrumentu. W 1998 r. dokonano aktu poświęcenia nowego instrumentu.

Rajski Plac
Przedłużeniem bazyliki jest prostokątny  dziedziniec arkadowy. Został on wybudowany w 1768 r., a przebudowany w 1804 i 1886 r. Na północnej ścianie Rajskiego Placu znajduje się piętnaście prawie stuletnich konfesjonałów. Po stronie południowej mieści się Kaplica Matki Bożej Fatimskiej.
Z zewnątrz prowadzą na Rajski Plac trzy wejścia. Główne wejście zbudowane jest z 70 schodów. Od strony północnej schody Ave Maria, rozbudowane w 1965 r. Trzecia wejście to Brama Papieska. Została ona rozbudowana w 1983 r. Przez tę bramę wjechał przed bazylikę samochód z Ojcem Świętym. Obok Bramy Papieskiej znajduje się zewnętrzna Kaplica św. Anny, zbudowana w 1804 r.

Grota Lurdzka
W pobliżu Bramy Papieskiej, tuż obok drogi kalwaryjskiej znajduje się Grota Lurdzka. Jest to stare wyrobisko kamienne, z którego od 1849 r. wydobywano bazalt. Pod koniec XIX w. klasztor wykupił teren i w 1900 r. wyrównał wyrobisko ziemią. Kamienna grota została wzniesiona w latach 1912-14. Powstała z kamienia wapiennego, wg projektu Wilhelma Bauma. W głównej niszy znajduje się Figura Matki Bożej.
Plac przed Grotą Lurdzką otoczony jest 14 kamiennymi grotami skalnymi. Stanowią one stacje Drogi Krzyżowej. Groty te budował w latach 1914-15 Valentin Orf. Płaskorzeźby zostały zaprojektowane i wykonane z kamienia wapiennego w pracowni rzeźbiarskiej Gebruder Moroder z Badenii w latach 1914-16.

Kalwaria
Na zboczach Góry św. Anny między drzewami rozciąga się "wieniec" 40 kaplic kalwaryjskich. Kalwaria wzniesiona została staraniem Jerzego Adama de Gaschyn w latach 1700-09. Jako pierwsze powstały trzy duże kościoły i 30 kaplic Męki Pańskiej, a w późniejszym czasie pozostałe.
Przez pierwsze 50 lat kaplice stały opuszczone i nieużywane. Dopiero w 1756 r. podjęto decyzję o przyjęciu kalwarii. W latach 1756-64 kaplice zostały odnowione. Kalwaryjskie kaplice poświęcono i przekazano franciszkanom w uroczystości Podwyższenia Krzyża Świętego w 1764 r.
W 1766 r. o. Stefan Staniewski opracował program nabożeństw odprawianych na Kalwarii.
Na przełomie lat 1864-66 wybudowano w stylu neoromańskim nową Kaplicę III Upadku. W podziemiach tej kaplicy znajduje się krypta grobowa franciszkanów.
Jednym z piękniejszych zabytków sztuki i sakralnej Kościół Świętego Krzyża, położony przy drodze do Domu Pielgrzyma. Znajdują się w nim trzy ołtarze przedstawiającymi XI, XII i XIII stację Drogi Krzyżowej. Na bocznych ścianach widnieją portrety fundatorów Kalwarii i klasztoru. Bogato zdobiona w polichromię jest Kaplica Wieczernika. W 1910 r. jako dziękczynienie za koronację figury św. Anny wybudowano Kaplicę Koronacji Matki Bożej.











Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Będziemy wdzięczni za Twój komentarz. Pamiętaj, że każdą myśl możesz wyrazić w sposób kulturalny, jeśli tylko tego zechcesz.