21 sierpnia 2017

189/2017: Kościół Pokoju pw. św. Trójcy - Świdnica (woj. dolnośląskie, pow. świdnicki, gm. Świdnica)

(pl. Pokoju 6)

uważany jest za największą drewnianą świątynię Europy, gdyż w swoim wnętrzu może pomieścić ok. 7500 osób. Budowla o konstrukcji szachulcowej wybudowana została na planie krzyża greckiego. Pochodzi z XVII w. wraz z innymi zabudowaniami i jest przykładem charakterystycznego budownictwa ryglowego.
Ferdynand III Habsburg, szwedzki cesarz zezwolił na wzniesienie kościoła na surowych warunkach:
- miał powstać w zaledwie rok,
- poza murami miasta,
- wyłącznie z drewna, piasku, słomy
i gliny,
- bez wieży i dzwonów.
Do bryły głównej dobudowani  zakrystię (Halę Chrztów), Halę Zmarłych, Halę Polną i Halę Ślubów. Wokół kościoła rodziny szlacheckie dobudowały swoje loże z osobnymi wejściami.

Ołtarz
Gottfied August Ho wyrzeźbił go w 1752 r. w setną rocznicę cesarskiej zgody na budowę, dzięki wsparciu szwedzkiego mistrza garncarskiego Petera Pauliandera, który podarował 1500 talarów. Płaskorzeźba ponad mensą przedstawia Ostatnią Wieczerzę, nad którą umieszczono zespół rzeźb: Mojżesza, arcykapłana Aarona, Jezusa, Jana Chrzciciela oraz apostołów Piotra i Pawła. Pomiędzy nimi znajduje się scena chrztu Chrystusa w Jordanie. Na sześciu kolumnach spoczywa z napisem z Ewangelii Mateusza: Dies ist mein geliebter Sohn, an dem ich  Wohigefallen habe (Ten jest Syn mój umiłowany, którego sobie upodobałem). Powyżej na księdze z siedmioma pieczęciami stoi baranek z chorągwią.
W 2015 r. zakończyła się 2-letnia renowacja, dzięki której uratowano figury ołtarzowe. Podczas prac konserwatorskich zaskoczeniem okazała się czerwień o fioletowym odcieniu, która wyłoniła się na balustradzie spod warstwy przemalowań.
Warto zwrócić uwagę na spiżowy dzwon, który znajduje się za ołtarzem. Zachował się dzw
on średni i jest zawieszony na oryginalnym XVIII-wiecznym jarzmie, zdobiony frezem z motywami roślinnymi, anielskimi główkami i z Orfeuszem grającym zwierzętom. Jego serce prezentowane jest na wystawie w domu dzwonnika.

Ambona
Również jest autorstwa Gottfrieda Augusta Hoffmana. Umieszczony jest na niej napis: Pietatis et libertatis monumentum Conradio Riedigerianum (Świadectwo pobożności i szczodrości Konrada Riedigera). Nad drzwiami wejściowymi znajduje się płaskorzeźba z wizerunkiem Jezusa Dobrego Pasterza, schody zdobią reliefy z zesłaniem Ducha Świętego, Golgotą i Rajem.
Kosz ambony podtrzymują  personifikacje trzech cnót: Wiara z krzyżem, Nadzieja z kotwicą i Miłość z dzieckiem, a anioł na zwieńczeniu obwieszcza głosem trąby Sąd Ostateczny.
XIX-wieczna klepsydra na mównicy jest podzielona na cztery półgodzinne części, które wyznaczały czas kazania.
W 2012 r. przeprowadzono konserwację ambony.

Organy
powstały w latach 1666-1669. Ze względów na ich częste problemy Sigismund Ebersbach ofiarował kościołowi w 1695 r. dodatkowe małe organy nad ołtarzem. Duże organy o 62. głosach zbudowane z czterech tysięcy piszczałek były  kilkakrotnie wymieniane.
W 2016 r. instrument przeszedł rewitalizację. Wymieniono kilka tysięcy skórzanych mieszków, naprawiono piszczałki i wyregulowano mechanizmy. Odnowiono barokowy prospekt ozdobiony ruchomymi aniołkami z instrumentami.


Loża Hochbergów
jest nadwieszona nad głównym południowym wejściem. Zbudowano ją w 1698 r. w dowód wdzięczności dla luterańskiej rodziny Hochbergów. To najbardziej reprezentacyjna z lóż, jedyna przeszklona, zdobiona tarczami z motywami szachownicy, lwa, żurawia i dwugłowego orła. Umieszczono na niej także weduty z widokami dóbr rodowych, m.in. Książa, łacińską inskrypcję na cześć Hansa Heinricha II von Hochberg.


Empory
dwie kondygnacje pokryte są 78 cytatami z Pisma św. oraz towarzyszącymi im scenami biblijnymi i alegorycznymi namalowanymi na deskach. Zdobią je także tarcze cechowe piekarzy, piwowarów, tkaczy, sukienników i innych rzemieślników. Na balustradach i słupach empor znajdują się portrety mieszczan, herby rodowe szlachty i epitafia.

Malowidła:
- nad Halą Ołtarzową: Niebiańskie Jeruzalem,
- nad Halą Ślubów: upadek Babilonu, zagrożonego powodzią; wyżej baranek i modlący się do niego zbawieni, na chmurze siedzi Chrystus na tronie z pieczęcią oraz anioł z otwartą księga;
- nad Halą Zmarłych: Bóg Ojciec, nad którego głową, otoczoną siedmioma językami płomieni krąży orzeł, ma na  na kolanach złożoną księgę z siedmioma pieczęciami, na której spoczywa baranek; wokół klęczy 24 starców, poniżej widać modlącego się Jana;
- nad Halą Polną: Chrystus tronujący na tęczy, w otoczeniu zbawionych i aniołów oraz Sąd Ostateczny.

Hala Chrztów
Kiedyś pełniła funkcję zakrystii. W wyposażeniu kościoła: drewniana polichromowana chrzcielnica z 1661 r. Na dolnej części znajduje się sześć kasetonów z herbami. Górna część zdobiona jest złoconą snycerką przedstawia chrzest Jezusa.

Kościół otoczony jest zespołem zabytków Placu Pokoju:
- plebanią - barokowy budynek z 1763 r.,
- cmentarzem - wykorzystywany do końca XIX w.,
- dzwonnicą - powstała dopiero pół wieku po zbudowaniu świątyni,
- luterheim - pochodzi z 1708 r.
- dom dzwonnika - w której mieści się ekspozycja Wiara jak serce ze spiżu. Skarby Kościoła Pokoju w Świdnicy,
- dom stróża - kiedyś stróżówka.










Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Będziemy wdzięczni za Twój komentarz. Pamiętaj, że każdą myśl możesz wyrazić w sposób kulturalny, jeśli tylko tego zechcesz.