(III. nadvori 48/2)
budowa świątyni rozpoczęła się w 1344 r., a ukończono ją i poświęcono dopiero w 1929 r. Wojny, zawieruchy dziejowe i brak funduszy powodowały długie przerwy w pracach. Najstarszą gotycką częścią katedry jest prezbiterium wraz z transeptem i południową wieżą.
Dzisiejsze główne wejście oraz część świątyni do nawy poprzecznej budowane było podczas ostatniego etapu prac, na przełomie XIX i XX w., i naśladuje stylem oryginalną gotycką budowlę. Pierwszymi budowniczymi katedry byli Matyas z Arras, a po jego śmierci Peter Parler. Pochowani są w prezbiterium praskiego kościoła.
Katedra ma 124 m długości; 33,24 m wysokości (nawa główna) i 37,5 m szerokość, natomiast szerokość w miejscu nawy poprzecznej to 60 m.
Do środka świątyni prowadzą trzy neogotyckie portale. Na drzwiach po lewej stronie (wejście) znajdują się rzeźby przedstawiające sceny z życia św. Wojciecha. Drzwi po stronie prawej (wyjście) ozdobiono scenami przedstawiającymi dzieje św. Wacława. Na podwójnych środkowych drzwiach reliefy przedstawiają historię budowy katedry. Projekt wykonał Otakar Spaniel pod koniec 20 XX w. Pomiędzy dwiema strzelistymi wieżami (82 m wysokości) widnieje rozeta z witrażem przedstawiającym stworzenie świata, który zaprojektował Frantisek Kysela.
Aby go nie zasłonić, organy umieszczono w bocznej nawie. Pod rozetą można zobaczyć rzeźby osób zasłużonych przy ostatnim etapie budowy katedry, po prawej stronie architekci Kamil Hilbert i Josef Mocker, po lewej historyk Zdenek Wirth oraz malarz Frantisek Kysela.
Przez wieki główne wejście prowadziło od strony Starego Pałacu Królewskiego przez Złotą Bramę. Nazwano ją tak ze względu na mozaikę przedstawiającą Sąd Ostateczny. Została wykonana w 1367 r. przez Petera Parlera z tysięcy złotych płatków przywiezionych do Pragi z Wenecji oraz z miliona kawałków czeskiego szkła i kwarcu. Nad środkowym łukiem portalu klęczy fundator katedry, cesarza i król czeski Karol IV wraz ze swoją żoną Elżbietą Pomorzanką. Kraty zamykające wejście ozdobione zostały w latach 50-tych XX w. reliefami z kalendarium i znakami zodiaku. Na tablicy symbolizującej grudzień można zobaczyć scenę przedstawiającą świniobicie.
Obok Złotej Bramy wznosi się najwyższa wieża katedry, licząca 96,5 m wysokości. Po 287 schodach można wejść na taras widokowy. Widać dobrze rożne etapy budowy katedry, gotycka część wieży powstała z kamienia, taras widokowy jest renesansowy, zakończenie wieży i kopuła noszą ślady barokowej przebudowy z XVIII w. Uwagę zwraca przede wszystkim złota krata w oknie południowej wieży, nad którym umieszczono monogram cesarza Rudolfa II. Za kratą znajdują się największy dzwon - Zygmunt, mierzy on 2 m wysokości, a jego średnica to 2,5 m. Został odlany w 1549 r.
W górnej części wieży za czasów Rudolfa II zainstalowano zegar z dwiema tarczami, górna pokazuje godziny godzina, a dolna minuty.
Niektóre witraże zostały Frantisek Kysel. Innym artystą był Max Svabinski. Spośród witraży wyróżnia się secesyjny witraż przedstawiający św. Cyryla i Metodego. W 1930 r. zaprojektował go Alfons Mucha, jest zainstalowany w oknie jednej z kaplic, tzw. Nowej Kaplicy Arcybiskupiej. Sąsiaduje z nią kaplica Schwarzenbergów. W witrażowym oknie widnieje herb rodziny. Od 1598 r. w dolnym prawym rogu tarczy herbowej umieszczono ściętą głowę Turka, na której siedzi gawron. Była to scena, którą pod koniec bitwy zobaczył dowodzący wojskami Adolf Schwarzenberg. Na pamiątkę zwycięstwa nad armię turecką pod twierdzą Raab dodano ten element. W transkrypcie katedry znajduje się witraż projektu Maxa Svabinskiego, wykonany pod koniec lat 30 XX w. Przedstawia Sąd Ostateczny.
W lewym, dolnym rogu widać pochód czeskich monarchów pochowanych w kryptach katedry praskiej: Ferdynanda I, Rudolfa II, Władysława Pogrobowca, Jerzego z Podiebradów, Wacław IV i Karola IV.
Przy filarach, gdzie łączą się nawy ustawiono XVII-wieczne drewniane pozłacane figury ośmiu patronów czeskich: św. Wita, św. Jana Nepomucena, św. Zygmunta, św. Wojciecha, św. Wojciecha, św. Ludmiły, św. Wacława, św. Prokopa, św. Norberta. Główny neogotycki ołtarz pochodzi z końca XIX w. Przed ołtarzem znajduje się królewskie mauzoleum, gdzie pochowani są krewni Rudolfa II: Ferdynand I, Anna Jagiellonka i jej syn, Maksymilian II.
W prezbiterium znajdują się kamienne nagrobki książąt i królów z pierwszej czeskiej dynastii Przemyślidów, a także biskupów i arcybiskupów. Nieco za ołtarzem widnieje brązowy posąg najmłodszego czeskiego kardynała Bedricha Schwarzenbergów.
W szklanej kasecie umieszczono relikwie św. Wojciecha, które w 1038 r. wywiózł z Gniezna książę Brzetysław.
Uwagę przyciąga nagrobek św. Jana Nepomucena, znajdujący się niemal naprzeciwko relikwii św. Wojciecha. Zaprojektowany został w 1736 r. przez Josefa Emanuela Fischera von Erlach. Mierzy 5 m wysokości i wykonany jest w całości ze srebra. Nieco dalej po lewej stronie widać oratorium królewskie.
Zbudowane w 1493 r., kiedy na tronie czeskim zasiadali Jagiellonowie. Na balustradzie znajdują się herby ziem, którymi władali: Dalmacji, Górnych Łużyc, Bośni, Węgier, Czech, Moraw, Luksemburga, Śląska i Dolnych Łużyc.
Kierując się do wyjścia po lewej stronie znajduje się kaplica św. Wacława. Powstała w XIV w. i jest dziełem dwóch pierwszych budowniczych: Matyasa z Arras oraz Petera Parlera. Ściany kaplicy zostały wyłożone 1345 kamieniami szlachetnymi i półszlachetnymi pochodzącymi z terenów królestwa czeskiego. Malowidła ścienne także pochodzą z XIV w. Pośrodku kaplicy znajduje się gotycki nagrobek św. Wacława. Witraże w oknach wykonano w 1965 r. W rogu znajdują się drzwi , które prowadzą do skarbca z klejnotami koronacyjnymi. Zamknięte są na siedem zamków, a klucze do nich otrzymuje siedem najważniejszych osób w państwie: prezydent, premier, arcybiskup praski, przewodniczący sejmu, przewodniczący senatu, primator (prezydent) Pragi oraz proboszczu kapituły katedralnej.
W podziemiach - niedostępnych dla zwiedzających - groby królewskie: Karol IV i jego cztery żony, Wacław IV, Jerzy z Podiebradów, Rudolf II.
Źródło: Kantor W.:
Praga. SBM Renata Gmitrzak, 2013.
swoją nazwę zawdzięcza pracowniom alchemików, astronomów i uczonych, którzy próbowali otrzymać złoto i odnaleźć kamień filozoficzny, zapewniający bogactwo i wieczną młodość. W wielu domkach mieszczą się obecnie sklepiki z rękodziełem, pachnidłami i innymi pamiątkami, a także księgarnia z książkami w różnych językach.
to najstarszy zachowany na Zamku Praskim budynek sakralny i przykład romańskiej architektury, choć fasadę przebudowano w XVII w. w stylu barokowym. Fundatorem kościoła był książę Vratislav I, jego wizerunek z piaskowca można zobaczyć na fasadzie - stoi, trzymając w ręku model bazyliki. Druga rzeźba przestawia księżnę Mladę (siostrę Dobrawy, żony Mieszka I), założycielkę pierwszego klasztoru na Zamku Praskim. Nieco wyżej znajduje się relief przedstawiający św. Jerzego walczącego ze smokiem. W 924 r. złożono w bazylice szczątki św. Ludmiły.
Z boku prezbiterium od XIII w. znajduje się kaplica pod jej wezwaniem. We wschodniej części kościoła można zobaczyć nagrobki Przemyślidów: z prawej założyciela bazyliki - Vratislava I, pośrodku księcia Oldricha, z lewej natomiast złożono szczątki innych władców z pierwszej dynastii, które znaleziono podczas prac archeologicznych. Za nagrobkami wiodą na chór podwójne symetryczne schody, poniżej których znajduje się krypta.
był siedzibą władców od XII w. do końca XVI w. Największą rozbudowę prowadzono w czasach Władysława Jagiellończyka, któremu nazwę zawdzięcza najwspanialsza świecka sala, jaka istniała na przełomie XV i XVI.
Sala służyła jako miejsce audiencji królewskich, turniejów rycerskich, uczt i rautów. Schodami, które
budowa świątyni rozpoczęła się w 1344 r., a ukończono ją i poświęcono dopiero w 1929 r. Wojny, zawieruchy dziejowe i brak funduszy powodowały długie przerwy w pracach. Najstarszą gotycką częścią katedry jest prezbiterium wraz z transeptem i południową wieżą.
Do środka świątyni prowadzą trzy neogotyckie portale. Na drzwiach po lewej stronie (wejście) znajdują się rzeźby przedstawiające sceny z życia św. Wojciecha. Drzwi po stronie prawej (wyjście) ozdobiono scenami przedstawiającymi dzieje św. Wacława. Na podwójnych środkowych drzwiach reliefy przedstawiają historię budowy katedry. Projekt wykonał Otakar Spaniel pod koniec 20 XX w. Pomiędzy dwiema strzelistymi wieżami (82 m wysokości) widnieje rozeta z witrażem przedstawiającym stworzenie świata, który zaprojektował Frantisek Kysela.
Aby go nie zasłonić, organy umieszczono w bocznej nawie. Pod rozetą można zobaczyć rzeźby osób zasłużonych przy ostatnim etapie budowy katedry, po prawej stronie architekci Kamil Hilbert i Josef Mocker, po lewej historyk Zdenek Wirth oraz malarz Frantisek Kysela.
Przez wieki główne wejście prowadziło od strony Starego Pałacu Królewskiego przez Złotą Bramę. Nazwano ją tak ze względu na mozaikę przedstawiającą Sąd Ostateczny. Została wykonana w 1367 r. przez Petera Parlera z tysięcy złotych płatków przywiezionych do Pragi z Wenecji oraz z miliona kawałków czeskiego szkła i kwarcu. Nad środkowym łukiem portalu klęczy fundator katedry, cesarza i król czeski Karol IV wraz ze swoją żoną Elżbietą Pomorzanką. Kraty zamykające wejście ozdobione zostały w latach 50-tych XX w. reliefami z kalendarium i znakami zodiaku. Na tablicy symbolizującej grudzień można zobaczyć scenę przedstawiającą świniobicie.
Obok Złotej Bramy wznosi się najwyższa wieża katedry, licząca 96,5 m wysokości. Po 287 schodach można wejść na taras widokowy. Widać dobrze rożne etapy budowy katedry, gotycka część wieży powstała z kamienia, taras widokowy jest renesansowy, zakończenie wieży i kopuła noszą ślady barokowej przebudowy z XVIII w. Uwagę zwraca przede wszystkim złota krata w oknie południowej wieży, nad którym umieszczono monogram cesarza Rudolfa II. Za kratą znajdują się największy dzwon - Zygmunt, mierzy on 2 m wysokości, a jego średnica to 2,5 m. Został odlany w 1549 r.
W górnej części wieży za czasów Rudolfa II zainstalowano zegar z dwiema tarczami, górna pokazuje godziny godzina, a dolna minuty.
Niektóre witraże zostały Frantisek Kysel. Innym artystą był Max Svabinski. Spośród witraży wyróżnia się secesyjny witraż przedstawiający św. Cyryla i Metodego. W 1930 r. zaprojektował go Alfons Mucha, jest zainstalowany w oknie jednej z kaplic, tzw. Nowej Kaplicy Arcybiskupiej. Sąsiaduje z nią kaplica Schwarzenbergów. W witrażowym oknie widnieje herb rodziny. Od 1598 r. w dolnym prawym rogu tarczy herbowej umieszczono ściętą głowę Turka, na której siedzi gawron. Była to scena, którą pod koniec bitwy zobaczył dowodzący wojskami Adolf Schwarzenberg. Na pamiątkę zwycięstwa nad armię turecką pod twierdzą Raab dodano ten element. W transkrypcie katedry znajduje się witraż projektu Maxa Svabinskiego, wykonany pod koniec lat 30 XX w. Przedstawia Sąd Ostateczny.
W lewym, dolnym rogu widać pochód czeskich monarchów pochowanych w kryptach katedry praskiej: Ferdynanda I, Rudolfa II, Władysława Pogrobowca, Jerzego z Podiebradów, Wacław IV i Karola IV.
Przy filarach, gdzie łączą się nawy ustawiono XVII-wieczne drewniane pozłacane figury ośmiu patronów czeskich: św. Wita, św. Jana Nepomucena, św. Zygmunta, św. Wojciecha, św. Wojciecha, św. Ludmiły, św. Wacława, św. Prokopa, św. Norberta. Główny neogotycki ołtarz pochodzi z końca XIX w. Przed ołtarzem znajduje się królewskie mauzoleum, gdzie pochowani są krewni Rudolfa II: Ferdynand I, Anna Jagiellonka i jej syn, Maksymilian II.
W prezbiterium znajdują się kamienne nagrobki książąt i królów z pierwszej czeskiej dynastii Przemyślidów, a także biskupów i arcybiskupów. Nieco za ołtarzem widnieje brązowy posąg najmłodszego czeskiego kardynała Bedricha Schwarzenbergów.
Uwagę przyciąga nagrobek św. Jana Nepomucena, znajdujący się niemal naprzeciwko relikwii św. Wojciecha. Zaprojektowany został w 1736 r. przez Josefa Emanuela Fischera von Erlach. Mierzy 5 m wysokości i wykonany jest w całości ze srebra. Nieco dalej po lewej stronie widać oratorium królewskie.
Zbudowane w 1493 r., kiedy na tronie czeskim zasiadali Jagiellonowie. Na balustradzie znajdują się herby ziem, którymi władali: Dalmacji, Górnych Łużyc, Bośni, Węgier, Czech, Moraw, Luksemburga, Śląska i Dolnych Łużyc.
Kierując się do wyjścia po lewej stronie znajduje się kaplica św. Wacława. Powstała w XIV w. i jest dziełem dwóch pierwszych budowniczych: Matyasa z Arras oraz Petera Parlera. Ściany kaplicy zostały wyłożone 1345 kamieniami szlachetnymi i półszlachetnymi pochodzącymi z terenów królestwa czeskiego. Malowidła ścienne także pochodzą z XIV w. Pośrodku kaplicy znajduje się gotycki nagrobek św. Wacława. Witraże w oknach wykonano w 1965 r. W rogu znajdują się drzwi , które prowadzą do skarbca z klejnotami koronacyjnymi. Zamknięte są na siedem zamków, a klucze do nich otrzymuje siedem najważniejszych osób w państwie: prezydent, premier, arcybiskup praski, przewodniczący sejmu, przewodniczący senatu, primator (prezydent) Pragi oraz proboszczu kapituły katedralnej.
Zwiedzanie zamku warto rozpocząć od strony zachodniej. Wejście na pierwszy dziedziniec zamkowy, tzw. honorowy, prowadzi przez potężną bramę, która jest częścią rokokowego ogrodzenia. Nad wrotami znajdują się monogramy cesarzowej Marii Teresy oraz Józefa II. Dziedziniec powstał w XVIII w. za czasów Marii Teresy. Maria Teresa jako swoją stałą siedzibę obrała Wiedeń, jednak zleciała przebudowę Zamku Praskiego. Pracami kierował nadworny architekt cesarzowej - Niccolo Pacassi.
Nad wejściem umieszczono figury walczących gigantów wyrzeźbione przez Ignaca Frantiska Platzera w 1769 r. W 1921 r. zastąpiono je wiernymi kopiami. Przy brami pełni dzisiaj służbę straż zamkowa. Żołnierze zmieniają się co godzinę. Każdego dnia o godz. 12.00 na pierwszym dziedzińcu odbywa się uroczysta zmiana warty, której towarzyszy muzyka. W kilku oknach na pierwszym piętrze pojawia się orkiestra, która wygrywa marsz flagi prezydenckiej, a we wszystkich trzech wejściach zamku ukazują się straże.
Mundury gwardzistów są dziełem znanego czeskiego projektanta mody, Theodora Pisteka. Zmiana warty trwa około 15 minut i ściąga niezliczone rzesze turystów.
Przejście na drugi dziedziniec prowadzi przez Bramę Macieja, powstałą w 1614 r. z okazji koronacji na króla czeskiego Macieja I, brata cesarza Rudolfa II. Widnieją na niej herby ziem: Górne Łużyce, Luksemburg, Dolna Austria, Czechy, Rzesza, Węgry, Śląsk, Morawy, Dolne Łużyce. Przed bramą znajdują się dwa potężne maszty z flagami, pierwotnie wykonane z jednego kawałka drzewa, 1 1962 r. wymienione na nowe, wykonane z kilku części. W prześwicie bramy z prawej strony mieści się reprezentacyjna klatka schodowa zaprojektowana przez Niccola Pacassiego oraz Ignaca Frantiska Platzera, prowadzi ona do pomieszczeń Kancelarii Prezydenta Republiki Czeskiej. Z lewej strony można zobaczyć przez zamknięte dla zwiedzających ozdobne drzwi salę kolumnową, zbudowaną według planów Josipa Plecnika w 1931 r. Schody prowadzą do dwóch reprezentacyjnych pomieszczeń - Sali Hiszpańskiej i Sali Rudolfa.
